Autour de Marguerite

Autour de Marguerite

De mast en de kiosk

De distributiemast van de telefoonlijnen

Enkele handelaars op de Margaretasquare bezitten vanaf 1900 een telefoon. Een publieke telefoon wordt in 1901 op de square geïnstalleerd. Ze werkt met een sleutel die men bij de buren of bij de wijkagenten kan gaan halen!

Wanneer de telefoon omstreeks 1900 in Brussel haar intrede doet, worden de telefoondraden nog grotendeels via de lucht geleid. Om ze samen te bundelen worden vaak « rasters » gebouwd op de daken van bepaalde huizen. De stad kiest er echter voor om op de Margaretasquare, net zoals in het laagste gedeelte van de Palmerstonlaan en op meerdere andere plaatsen, zeer hoge distributiemasten voor de telefoondraden te plaatsen. Aan de basis van deze masten worden er wellicht spoelen aangebracht om het effect van de inductie tussen de draden op te heffen.

Heel snel wordt geopteerd om de telefoonlijnen ondergronds aan te leggen. De buurtbewoners klagen trouwens over de smerigheid die door de werken wordt teweeggebracht. De telefoonmast zal zijn oorspronkelijke functie verliezen. Rond 1910 wordt ze waarschijnlijk voorzien van een « mandensysteem ». Deze manden maken het mogelijk om (landelijke) radioverbindingen tot stand te brengen en interstedelijke gesprekken op langere afstand mogelijk te maken, wat voordien met de draadverbindingen niet mogelijk was.

Coll. Christian Dekeyser.

De kiosk op de Margaretasquare

De buurtbewoners eisen al heel snel dat de stad een kiosk zou voorzien die voor de nodige animatie moet zorgen. Deze eis wordt in oktober 1902 door de stad ingewilligd. Tegelijkertijd wordt op de Maria-Louizasquare een waterstraal geïnstalleerd.

In 1902 wordt de mobiele kiosk van de Brusselse Grote Markt terug in het stadsdepot ondergebracht. De montage en het transport van en naar de Grote Markt kosten de stad telkens meer dan 400 frank, wat veel te duur is om te dragen! Bijgevolg beslist de stad er een permanente kiosk van te maken en de Margaretasquare haalt het als favoriete locatie op andere concurrende pleinen.

Ook al geeft de fanfare van de Brusselse Tramways in augustus 1903 een eerste concert, toch zal de kiosk de daaropvolgende jaren slechts sporadisch in gebruik worden genomen, dit tot groot ongenoegen van de bewoners. In 1906 zullen enkele bewoners zelfs de stad vragen om hem opnieuw weg te halen. Waarop de toenmalige burgemeester geërgerd als volgt reageert:  « Als er geen kiosk is, dan vragen ze er één en als er dan wel één is, willen ze hem weer weg ». De kiosk zal tenslotte blijven. De bewoners van de square laten er plaatselijke zangkoren en muziekgroepen optreden.

Zeker tot in 1939 blijft de kiosk bestaan. Hij dient als concertlocatie en als alternatief voor de organisatie van publieke concerten die verboden zijn in de stadsparken. Wellicht verdwijnt hij tijdens de oorlogsjaren, mogelijk wegens de bouw op diezelfde plek van een schuilkelder voor de buurtbewoners tijdens de bombardementen. Hij wordt nadien vervangen door een constructie in metselwerk en smeedijzer, die blijkbaar oorspronkelijk overdekt werd en waar in de naoorlogse periode nog enkele concerten werden gegeven. Later worden er populaire bals op het inmiddels afgewerkte sportplein georganiseerd.

Ville de Bruxelles, Bulletins communaux, 7/1/1901 (Archives de la Ville de Bruxelles)
Le Soir, 22 octobre 1902 (Belgicapress, KBR)
Bruxelles Nord-Est, 11/2/1906 (Archives de la Ville de Bruxelles)